Trước đây, người ta hò mái chè, mái nện lúc cất nhà, quét vôi, nện móng xây dựng đền chùa; mái nhì lúc cày ruộng, xây lúc một mình; hò mái ruỗi, mái ba lúc chèo đò, chèo nôốc-kết đưa đám... Vào những dịp lễ hội (xuân thu nhị kỳ), nam thanh nữ tú thôn mạc đêm đêm đua tài đối đáp bắt miệng, "đâm bát" hoặc theo đề tài có sẵn quy ước hò khoan có lối: Nhân nghĩa, Xa Cách, Bồn Bạ Hò Kiều,... Hò khoan Lệ Thủy đã đến trình độ điêu luyện, luyến láy tinh vi khiến người nghe dễ xúc cảm riêng tư, rung động lòng người, đồng thời cũng có những làn điệu khỏe mạnh, vui nhộn, chân chất mang đậm cái chất mộc mạc và bình dị của người nông dân. Hò khoan Lệ Thủy là một phần cấu thành dân ca Bình - Trị - Thiên trong âm nhạc truyền thống Việt Nam.

Dưới đây là một làn điệu của Hò khoan Lệ Thủy
(Nữ) Hò khoan (hơ) hời khoan (hơ) mời bạn xô (hơ) hô khoan
(Xô) Ơ là hô!
(Nữ) Thiếp gặp chàng dạ mừng hớn hở
Chàng gặp thiếp như mà hoa nở trên (hơ) bồn
(Xô) Hơ hô khoan ơ là hò khoan ơ hò khoan
(Nữ) Nghiêng tai mà hỏi với trai khôn
Thầy mẹ ở nhà đã sửa (hơ) chậu
(Xô) Ơ là hô!
(Nữ) Ơ (hơ) sửa chậu xây bồn mô (hơ) chưa
(Xô) Ơ là hô!
(Nam) Anh nỏ thiếu chi nơi màn loan mà chiếu kế
Nỏ thiếu chi nơi mà cao bệ dài (hơ) giường
(Xô) Hơ hô khoan ơ là hò khoan ơ hò khoan
(Nam) Em đừng chê anh nghèo mà tráo đấu lường thưng
Em chớ nghe thầy ơ với ơ (hơ) mẹ
(Xô) Ơ là hô!
(Nam) Ơ hơ với mẹ khiến em đừng có thương ơ (hơ) anh
(Xô) Ơ là hô!

Dương Ngọc Liên